Σκαρφάλωνα στο Άρμα μια διαδρομή που τώρα πια δεν υπάρχει, την «Πικουπίκος». Η σχοινιά ήταν εύκολη αλλά σαθρή και καθώς τα σχοινιά πέρναγαν από κάποιο μυτίκι, τελικά το ξεκόλλησαν. Ήταν μια πέτρα σε μέγεθος πεπονιού. Παρακολούθησα το βράχο να παίρνει φόρα κι ύστερα να σκαει μερικά εκατοστά από το σημείο όπου τα σχοινιά μου περνούσαν τεντωμένα μέσα από ένα δίεδρο. Κομμάτια βράχου γκέλαραν και πέρασαν από δίπλα του. Ποτέ δεν θα μάθω αν οι ίνες του σχοινιού θα μπορούσαν να είχαν αντέξει εκείνο το χτύπημα ή όχι. Γνωρίζω όμως ότι, όταν μερικές μακριές και λεπτές νάιλον ίνες μεσολαβούν ανάμεσα σε μένα και την Αιωνιότητα, θέλω ένα πολύ καλό σχοινί.
Διάμετρος και βάρος: Οι πρόοδοι της τεχνολογίας έχουν επιτρέψει να μειωθεί η διάμετρος των σχοινιών σε σχέση με την εποχή των 11 χιλιοστών. Τα σχοινιά της επικεφαλής αναρρίχησης μειώθηκαν πρώτα στα 10,5 χιλ. Τελευταία έχουν γίνει πιο δημοφιλείς οι διάμετροι από 9,6 μέχρι 10,2 χιλιοστά για το χαμηλό βάρος και τον έξοχο χειρισμό τους. Τώρα μπορείτε να αγοράσετε ακόμα και «λεπτά σαν κλωστή» σχοινιά για επικεφαλής αναρρίχηση με διάμετρο 8,5 χιλ. Τα μισά (πρώην «διπλά») σχοινιά έχουν επίσης συρρικνωθεί και κυμαίνονται σε διάμετρο από 7,3 μέχρι και 9 χιλιοστά.
Το τίμημα βρίσκεται κάπου ανάμεσα στην ανθεκτικότητα και το βάρος: τα πιο λεπτά σχοινιά είναι πιο ελαφριά και ευκολότερα στο κλιπάρισμα, ενώ τα πιο χοντρά είναι πιο ανθεκτικά. Αν χρειάζεστε ένα ενισχυμένο σχοινί, αγοράστε ένα μεγαλύτερου διαμετρήματος – θα κρατήσει περισσότερο και θα αντιστέκεται περισσότερο στον κίνδυνο να κοπεί και στην τριβή. Αν σύνθημά σας είναι το «fast and light», το βάρος –ή μάλλον ή έλλειψή του– κυριαρχεί σε σχέση με την ανθεκτικότητα. Μ’ ένα λεπτό σχοινί θα έχετε επίσης λιγότερες τριβές ως επικεφαλής. Τα πιο λεπτά σχοινιά συνιστώνται για σκληρά redpoints, όπου κάθε γραμμάριο μετράει, ή για αλπικές διαδρομές ή γρήγορες αναβάσεις, όπου το βάρος πρέπει να περικόπτεται και οι πτώσεις είναι απίθανες. Αν είστε βαρύς ή σκαρφαλώνετε σε περιοχή με πολλές κοφτερές φλίδες κι έντονο ανάγλυφο, εξετάστε την περίπτωση να χρησιμοποιείτε πιο χοντρό σχοινί για έξτρα αντίσταση στο να κοπεί σε κάποια κόψη.
Το βάρος ενός σχοινιού δίνεται σε γραμμάρια ανά μέτρο. Πολλαπλασιάστε αυτό το νούμερο με το μήκος του σχοινιού για να υπολογίσετε το βάρος του.
Μήκος: Καθώς τα σχοινιά έχουν γίνει πιο λεπτά, έχουν μεγαλώσει σε μήκος. Το κάποτε στάνταρντ 45μετρο σχοινί, έχει αντικατασταθεί σήμερα από σχοινιά 50, 55, 60 και 70 μέτρων. Αν και πιο ακριβά, πιο δύσκολα στο μάζεμα και πιο βαριά, τα μακριά σχοινιά έχουν αρκετά πλεονεκτήματα σε σχέση με τους «κουτσουρεμένους» προκατόχους τους. Στις περισσότερες σπορ ορθοπλαγιές θα χρειαστείτε 60μετρο σχοινί για να πατήσετε στο έδαφος όταν σας κατεβάζουν κουβά από το ρελέ. Σε ορισμένες διαδρομές απαιτείται σχοινί 70 μέτρων. Στις διαδρομές πολλών σχοινιών, μια έμπειρη σχοινοσυντροφιά μπορεί να ενώσει σχοινιές με ένα μεγάλο σχοινί, εξοικονομώντας χρόνο καθώς μειώνει τον αριθμό των ρελέ (οι τεράστιες σχοινιές δεν είναι όμως ασφαλείς αν ο σχοινοσύντροφός σας αγωνίζεται στο crux 60 μέτρα πιο κάτω.) Όταν κάνετε ραπέλ μπορείτε ορισμένες φορές να χρησιμοποιείτε ένα μακρύ σχοινί αντί για τα παραδοσιακά δύο. Κι όταν ένα τμήμα κοντά στο τέλος του 60μετρου ή 70μετρου σχοινιού σας, μαλακώσει ή γίνει χνουδωτό, μπορείτε να το κόψετε και να έχετε ακόμα ένα αρκετά μακρύ, βιώσιμο σχοινί. Αν κόψετε ένα σχοινί, σημειώνετε πάντα το νέο του μήκος και στις δύο άκρες, αλλά και – ακόμα πιο σημαντικό – τη μέση του σχοινιού, ώστε να μη θεωρήσει κανείς ότι είναι μακρύτερο απ’ ό,τι είναι πραγματικά.
Εκτίμηση πτώσης: Για να διασφαλίσετε την καταλληλότητα του σχοινιού σας για αναρρίχηση, η UIAA (Union Internationale des Associations d’Alpinisme) διεξάγει μια πληθώρα τεστ, μεταξύ αυτών και το τεστ της σοβαρής πτώσης. Υψώνουν ένα 80κιλο βάρος πάνω από ένα σημείο ρελέ και το ρίχνουν 4,8 μέτρα μ’ ένα σχοινί 2,8 μέτρων, επαναλαμβάνοντας το τεστ μέχρι να σπάσει το σχοινί. Για τα μισά σχοινιά το βάρος που αφήνεται να πέσει είναι 55 κιλά. Στο τεστ το βάρος πέφτει σχεδόν δύο φορές το μήκος του σχοινιού. Καθώς δεν υπάρχει πολύ σχοινί διαθέσιμο για να επιμηκυνθεί με την ανάλογη ελαστικότητα, η δύναμη της πτώσης είναι μεγάλη. Αυτό το τεστ προσομοιώνει μια εξαιρετικά σοβαρή πτώση όπου ο επικεφαλής πέφτει αφού έχει κάνει ένα μεγάλο runout, έχοντας τοποθετήσει μία μόνο ασφάλεια κοντά στο ρελέ. Το σχοινί είναι δεμένο στατικά, αυξάνοντας τη σφοδρότητα της δοκιμασίας (στις πραγματικές πτώσεις, ένα μικρό μήκος σχοινιού γλιστράει μέσα από τη συσκευή ασφάλισης για να μειώσει τη δύναμη που θα ασκηθεί πάνω στον αναρριχητή, τον ασφαλιστή και το ρελέ.) Για να περάσει το τεστ της UIAA, πέντε δείγματα σχοινιού από την ίδια παρτίδα παραγωγής πρέπει να αντέξουν από πέντε τουλάχιστον πτώσεις το καθένα πριν σπάσουν.
Δύναμη πτώσης: Οι σχεδιαστές σχοινιού προσδίδουν ελαστικότητα σ’ ένα σχοινί για να ελέγχουν την επιβράδυνση ενός αναρριχητή που πέφτει. Το σχοινί πρέπει να τεντώνει αρκετά ώστε να περιορίζει τη δύναμη της πτώσης, όχι όμως και να φτάνει ο αναρριχητής στο έδαφος σαν να κάνει «bungee jumping». Η UIAA καθορίζει ότι το σχοινί δεν πρέπει να παράγει φορτίο μεγαλύτερο από 12 kN (1223 κιλά) στον αναρριχητή κατά την πρώτη πτώση στο τεστ, γιατί πάνω από αυτή τη δύναμη το ανθρώπινο σώμα θα υποστεί σοβαρό τραυματισμό. Τα μισά σχοινιά δεν πρέπει να παράγουν περισσότερα από 8 kN (798 κιλά) στον αναρριχητή. Ένα σχοινί με μικρότερη δύναμη πτώσης προσδίδει λιγότερη τάση στις ασφάλειες και δίνει στον αναρριχητή πιο «μαλακή» αναχαίτιση της πτώσης, όμως αυξάνει επίσης το μήκος της πτώσης εξαιτίας της μεγαλύτερης ελαστικότητάς του.
Στατική και δυναμική επιμήκυνση: Η αξιολόγηση της στατικής επιμήκυνσης ενός σχοινιού δηλώνει πόσο τεντώνεται αυτό όταν δέχεται φορτίο 80 κιλών. Μια χαμηλή στατική επιμήκυνση είναι καλή αν το σχοινί σας θα χρησιμοποιηθεί για ζουμάρισμα, ραπέλ ή τράβηγμα υλικών. Η αξιολόγηση της δυναμικής επιμήκυνσης είναι το ποσοστό επιμήκυνσης του σχοινιού κατά την πρώτη πτώση του τεστ της UIAA. Σχετίζεται άμεσα με τη δύναμη πτώσης. Μια μεγαλύτερη δυναμική επιμήκυνση σημαίνει ότι το σχοινί τεντώνεται περισσότερο, κι επομένως μειώνει τη δύναμη της πτώσης.
Μονό, μισά ή δίδυμα σχοινιά: Τα μονά σχοινιά είναι σημαδεμένα με ένα «1» μέσα σε κύκλο στην άκρη τους, και η διάμετρός τους κυμαίνεται από 9.1 ως 11 χιλιοστά.
Ένα μονό σχοινί είναι επαρκές για τις περισσότερες διαδρομές, πράγμα που το καθιστά το πιο ελαφρύ, απλό και δημοφιλές για σκαρφάλωμα. Τα μισά σχοινιά πρέπει να χρησιμοποιούνται πάντα σε ζευγάρι. Είναι σημαδεμένα με ένα «1/2» και το διαμέτρημά τους κυμαίνεται συνήθως μεταξύ 7,8 και 9 χιλιοστά. Ως ζευγάρι είναι βαρύτερα από ένα μονό σχοινί και απαιτούν πιο σύνθετο χειρισμό, όμως διαπρέπουν στην παραδοσιακή αναρρίχηση, όπου οι φυσικές ασφάλειες δεν ακολουθούν συνήθως ευθεία γραμμή – κλιπάρετε το ένα σχοινί δεξιά και το άλλο αριστερά για να αποφεύγετε τις τριβές. Επίσης σας βοηθούν να κάνετε μεγάλα ραπέλ που αξιοποιούν όλο το μήκος του σχοινιού χωρίς να είστε αναγκασμένοι να κουβαλάτε μαζί σας ένα έξτρα σχοινί για το σκοπό αυτό.
Τα μισά σχοινιά δουλεύουν καλύτερα στον πάγο επειδή έχουν μεγαλύτερη ελαστικότητα από τα μονά και –δεδομένου ότι μόνο ένα σχοινί κλιπάρεται στην ασφάλεια κάθε φορά– μειώνουν τη δύναμη της πτώσης στις ασφάλειες. Αγοράζετε τα μισά σχοινιά σε διαφορετικά χρώματα ώστε να μπορείτε εύκολα να τα ξεχωρίζετε.
Τα δίδυμα σχοινιά δεν χρειάζεται να πληρούν τις ίδιες προδιαγραφές με τα μισά, ενώ πρέπει να κλιπάρονται και τα δύο σε κάθε ασφάλεια. Κυμαίνονται σε διάμετρο από 7,8 ως 9 χιλιοστά, και είναι σημαδεμένα με το σύμβολο του άπειρου (ένα οριζόντιο 8) μέσα σε κύκλο. Τα δίδυμα σχοινιά είναι λιγότερο ευέλικτα απ’ ότι τα μισά, επειδή δεν μπορείτε να τα κλιπάρετε χωριστά, όμως λειτουργούν καλά σε αλπικές συνθήκες, εξοικονομώντας λίγο πολύτιμο βάρος και παρέχοντας παράλληλα τα δύο σχοινιά για τα ραπέλ.
Επεξεργασία «dry»: Σε μια σχοινιά με υγρασία ή σε καταιγίδα, ένα σχοινί χωρίς επεξεργασία «dry» μπορεί να ρουφήξει αρκετές φορές το βάρος του σε νερό. Το νερό στις νάιλον ίνες μειώνει την ελαστικότητα του σχοινιού, πράγμα που αυξάνει τη δύναμη πτώσης που προκαλείται σε μια πτώση. Ένα βρεγμένο σχοινί αποτυγχάνει πολύ πιο γρήγορα στα τεστ της UIAA – ένα σχοινί που έχει αξιολογηθεί για οκτώ πτώσεις μπορεί να σπάσει ύστερα από μόλις δύο-τρεις. Αυτά τα αποτελέσματα των τεστ υποδεικνύουν ότι το σκαρφάλωμα με σχοινί μεγαλύτερου διαμετρήματος συνιστάται κατά την αναρρίχηση σε υγρές συνθήκες. Ένα βρεγμένο σχοινί ενδέχεται επίσης να παγώσει και να μετατραπεί σε σκληρό, άχρηστο καλώδιο αν πέσει η θερμοκρασία.
Όταν αγοράζετε σχοινί έχετε την επιλογή ανάμεσα στο στάνταρντ περίβλημα ή στα πιο ποιοτικά σχοινιά, στο «dry», το οποίο διώχνει το νερό. Το dry περίβλημα κάνει επίσης το σχοινί πιο λείο, πράγμα που μειώνει τις τριβές στις μεγάλες σχοινιές και μπορεί να επιμηκύνει τη ζωή του περιβλήματος. Δυστυχώς ένα εξωτερικό dry περίβλημα ξεφτίζει συνήθως ύστερα από μερικές δεκάδες σχοινιές αναρρίχησης σε βράχο το περίβλημα που του προσφέρει την προστασία, μπορεί να τρυπήσει σε πτώση του επικεφαλής επειδή το υλικό του dry περιβλήματος είναι λιγότερο ελαστικό από τις νάιλον ίνες του σχοινιού. Ορισμένα σχοινιά έχουν επεξεργασία dry τόσο στο εξωτερικό περίβλημα όσο και στις εσωτερικές ίνες, πράγμα που μπορεί να βελτιώνει την αντοχή της water-resistant ιδιότητάς τους. Ωστόσο κάποιοι αναρριχητές φυλάνε ένα ζευγάρι dry σχοινιά αποκλειστικά για παγοαναρρίχηση.
