Δυο νέες καταβάσεις έγιναν μέσα στον Απρίλη από το δίδυμο Χρήστος Τσούτσιας και Αλέξανδρος Παναγάκος, η πρώτη στην Πυραμίδα της Γκιώνας και η δεύτερη στη Γκαμήλα.
Ας ξεκινήσουμε από τη πιο ενδιαφέρουσα αυτήν της Γκιώνας, που έγινε τις τελευταίες μέρες του Μάρτη που μας πέρασε. Πρόκειται για τη διαδρομή Zerf – Γεωργιάδη που ξεκινά χαμηλά από το Λαζόρεμα και καταλήγει σχεδόν κατάκορφα στην Πυραμίδα και συγκεκριμένα για το δεύτερο μισό της διαδρομής, ένα πολύ χαρακτηριστικό λούκι – ράμπα δεξιότερα της Alpina. Η είσοδος και η έξοδος των δυο χιονοδρόμων έγινε από τη βάση της Alpina, οπότε μιλάμε για μια κατάβαση περίπου 300μ.
Ο Χρήστος Τσούτσιας είχε περάσει αρκετό χρόνο στα γύρω βράχια στα τέλη του χειμώνα και είχε εντοπίσει μια πιθανή της κατάβαση με σκι. Έτσι, αρχές Μάρτη, σε δεύτερη επίσκεψη στο βουνό, ο Χρηστος και ο Αλέξανδρος κάνανε ανάβαση και κατάβαση του πάνω μισού κομματιού όπου βρίσκεται το κυρίως λούκι. Βρήκαν παγωμένο χιόνι και η κατάβαση έγινε χωρίς προβλήματα.
Η δεύτερη κατάβαση έγινε αρχές Απρίλη και είναι το πολύ χαρακτηριστικό λούκι ανάμεσα στη Μεσορράχη και Γκαμήλα II. Εδώ τα πράγματα ήταν πολύ πιο εντυπωσιακά αλλά και πιο εύκολα από τεχνική άποψη (ήπιες κλίσεις), όμως οι συνθήκες χιονιού πολύ πιο ύποπτες, έτσι έπρεπε να δοθεί η δέουσα προσοχή. Οπότε οι δυο ορειβάτες έκαναν μια προεπισκόπηση της διαδρομής και πρώτα την ανέβηκαν για να τσεκάρουν τις συνθήκες, προκειμένου να μη μπουν «με την ταυτότητα στο στόμα». Να σημειωθεί ότι η πρόσβαση από επάνω δεν είναι απλή υπόθεση.
Μιας και πολλοί που γυρνούν (με πέδιλα ή όχι) στα χειμερινά βουνά βρίσκονται σε παρόμοιες καταστάσεις, νομίζουμε ότι θα εκτιμηθεί ιδιαίτερα η δημοσίευση της «αναφοράς» που συνέταξε ο Αλέξανδρος Παναγάκος, ώστε να κατανοηθεί πως είναι σωστό, δηλαδή ασφαλές, να προσεγγίζονται ανάλογα πεδία. Είναι η παρακάτω:
Οι τακτικές μας για τη διαχείριση του ρίσκου χιονοστιβάδας στη Τύμφη ήταν οι παρακάτω:
- Η τελευταία σημαντική χιονόπτωση είχε γίνει πριν τουλάχιστον 5 ημέρες και παρότι σε κάποια βορινά τμήματα τα χιόνια ήταν κρύα και μαλακά ξέραμε ότι με τις θερμοκρασίες που είχαν έρθει μετά τη χιονόπτωση δεν υπήρχε θέμα μη συνοχής του καινούργιου χιονιού (storm slab) με το παλιό.
- Επιλέξαμε την τακτική του να διανυκτερεύσουμε κάτω από το λούκι για να έχουμε γρήγορη πρόσβαση το πρωί πριν ο ήλιος επιδράσει στις γνωστές κορνίζες των ορθοπλαγιών της Τύμφης κάτι που μας απασχολούσε ιδιαίτερα. Όντως με πρωινή εκκίνηση στις 7:30 μέσα σε 2 ώρες ήμασταν πάλι στη βάση μας και είχαμε ξεμπερδέψει με το λούκι.
- Με την τακτική της πρωινής ανάβασης και κατάβασης αποκλείσαμε και τον κίνδυνο οποιασδήποτε υγρής/σημειακής χιονοστιβάδας που μπορούσε να συμβεί λόγω ζέστης.
- Κατά την ανάβαση μας αλλά και το βράδυ κατά τη διανυκτέρευση μας παρατηρήσαμε αέρα ο οποίος στο λούκι κατέβαζε χιονακι από το ψηλότερο σημείο του. Στο φωκιαρισμα και άνοιγμα βημάτων υπήρχαν επιφανειακές πλάκες που σπαγαν σε μερικά διάσπαρτα σημεια, άλλα με περισσότερη συνοχή και άλλα με λιγότερη. Τα βήματα του πρώτου σε κάποια σημεία καλύπτονταν από το αερό-μετακινούμενο χιόνι. Αυτές οι παρατηρήσεις μας είχανε σημάνει καμπανάκι.
- Πραγματοποιήσαμε 3 με 4 hasty pits δηλαδή γρήγορα τεστς, μπλοκ χιονιου που τραβιούνται με το χέρι και παρατηρείται η επιφανειακή στρωμάτωση, η ευκολία απόσπασης και η συνοχή του στρώματος. Τα περισσότερα έδειξαν windslabs, διάσπαρτα και όχι σε μεγάλες επιφάνειες.
- Ένα σημαντικό στοιχείο που έδωσε πράσινο φως στην ανάβαση μας ήταν η ύπαρξη μειωμένων συνεπειών σε περίπτωση χιονοστιβάδας αφού είχαμε καθαρή έξοδο του λουκιού με μεγάλη πλάγια χιονιού που τελειώνει σε ομαλό πρανές χωρίς κανένα είδος terrain trap (δέντρα, βράχια, γκρεμός, απότομη αλλαγή σε επίπεδη πεδίο).
- Επίσης τα ύψη του στρώματος και οι επιφάνειες της πλάκας ήταν μικρές και η πρόβλεψη κακού σεναρίου ήταν για χιονοστιβάδα μειωμένου όγκου που κατά την απόθεση της δεν μπορεί να θάψει άνθρωπο (κατηγορία 1) όπως και τελικώς αποδείχθηκε.
- Το σημείο που ενεργοποιήθηκε η χιονοστιβάδα ήταν το μόνο κομμάτι στο λούκι που είχε εναποτεθεί αερο-μετακινούμενο χιόνι σε μεγαλύτερη επιφάνεια και με συνοχή. Στο ανέβασμα μας το είχαμε προσπεράσει από τα πλάγια γιατί είχε πιο βαθύ και μαλακό χιόνι που δυσκόλευε την ανάβαση και επιλέξαμε ενα κομμάτι πιο παλιού και σκληρού χιονιού.
- Αποτύχαμε να εντοπίσουμε με μια πιο γενική οπτική επισκόπηση το μέγεθος του κομματιού αυτού και να το οριοθετήσουμε στο μυαλό μας. Μάλιστα οι ευρυγώνιες κάμερες κάνουν καλή δουλειά στο να το δείξουν αυτό εκ των υστέρων και αναγνωρίζεται και η υφή του windslab ακριβώς όπως και ορίζεται : ματ οριοθετημένη επιφάνεια, λίγο διαφορετική απόχρωση.
- Σημαντική ήταν και η τακτική της κατάβασης ανά κομμάτια (εκτός από ένα μικρό σημείο με πιο σκληρά χιόνια) και στο σημείο που παρασύρθηκε ο Χρήστος εγώ ήμουν σε διπλανό υπερυψωμένο σημείο σε παλιά σκληρά χιόνια και μπορούσα να τον βλέπω καθαρά, ακόμα και να του μιλάω. Σταμάτησε σχεδόν στην ίδια ευθεία με εμένα.
- Επίσης ο Χρήστος επέδειξε γρήγορα αντανακλαστικά με ενεργή αλλαγή πορείας (αλλαγή κατεύθυνσης του αριστερού σκι), “κολύμπι” και χρήση μπαστουνιού για self arrest.
- Προσωπικά αυτές οι εμπειρίες είναι πάρα πολύ σημαντικές για εμάς και ειδικά όταν δεν έχουν και επιπτώσεις είναι καλοδεχούμενες αφού προσφέρουν πολύτιμα μαθήματα στο πολυσύνθετο πρόβλημα των χιονοστιβάδων.
- Θεωρούμε σημαντικό να μοιράζονται τέτοια περιστατικά αφού για κάποιους είναι χρήσιμα και μπορούν να προσφέρουν στη προσωπική τους ασφάλεια.
