Χελιδόνα, η Κόψη των Αηλιάδων

Είναι τέλη του Οκτώβρη και βρισκόμαστε στο παλιό Μικρό Χωριό της Ευρυτανίας, κάτω από την Χελιδόνα (870μ.). Μπροστά μας στη  μικρή πλατεία οι βρύσες με το άφθονο νερό να τρέχει και λίγο πιο πέρα η ματιά μας πηγαίνει στη παλιά εκκλησία του χωριού με το ξεχωριστό ρολόι στο καμπαναριό, ενώ δεξιά πάνω μας υψώνεται επιβλητικά η απότομη δασωμένη πλαγιά  του βουνού.

Είμαστε 30  άτομα με την ορειβατική ομάδα της ΕΥΔΑΠ. Σκοπός μας είναι να ανεβούμε τη Χελιδόνα (1974 μ.) από την ανατολική κορυφογραμμή του βουνού την λεγόμενη Κόψη των Αηλιάδων. Η επιστροφή μας στο χωριό θα γίνει από την άλλη πλευρά του βουνού την βορεινή που είναι και η κλασική διαδρομή. Ο καιρός είναι καλός,  θα μπορούσαμε να πούμε όπως τον χρειαζόμαστε, διότι  αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία  αυτής  της ανάβασης. Αφού βάλουμε στα παγούρια μας νερό, (ξαναβρίσκουμε νερό στο μέσον περίπου της επιστροφής μας)  η πορεία μας ξεκινάει από εδώ ακολουθώντας τον δρόμο μπροστά από την Εκκλησία  που γίνεται γρήγορα χωματόδρομος. Θα πρέπει να ακολουθήσουμε τον χωματόδρομο πού κινείται στην ανατολική πλευρά του βουνού για να πιάσουμε από την αρχή το μονοπάτι της  κόψης.

Η πορεία μας στην αρχή έχει ανατολική κατεύθυνση δεν αργεί όμως πολύ για να αλλάξει κατεύθυνση σε μία δεξιά στροφή του δρόμου ανηφορίζοντας λίγο και στην συνέχεια να γίνει νότια. Δεξιά μας είναι η δασωμένη πλαγιά του βουνού ενώ αριστερά μας δεσπόζει η ρεματιά του Καρπενησιώτη με  την όμορφη εικόνα της Καλιακούδας και τα χωριά να ξεπροβάλλουν στην πλαγιά της. Αφού περάσουμε μια   περιποιημένη  κατοικία αριστερά μας συνεχίζουμε  στον καλοδιατηρημένο δρόμο. Περπατάμε περίπου ενάμιση χιλιόμετρο σε αυτόν για να συναντήσουμε αριστερά μας πάνω σε μικρό ύψωμα το εκκλησάκι του Αγ. Σώστη (950 μ.). Εδώ ξεκινάει και το μονοπάτι μας. Ακριβώς απέναντι από το εκκλησάκι στο πλάτωμα, το μονοπάτι, ανηφορίζει μέσα στα δέντρα. Είναι εμφανές και έχει κάποια αραιά κόκκινα σημάδια, ξεθωριασμένα όμως. Το ακολουθούμε ανηφορίζοντας μέσα σε στην πυκνή  βλάστηση. Μετά από 15 λεπτά περίπου το μονοπάτι τραβερσάρει αριστερά  ακολουθώντας την πλαγιά. Δεξιά μας στην πλαγιά  βρίσκονται μικρά ανοίγματα και στην συνέχεια ανηφορίζουν απότομα μέσα σε δάσος από έλατα και κέδρους.

Η Κόψη των Αηλιάδων  ξεκινάει από εδώ. Αποτελείται από  μικρές απότομες κορυφές που μεταξύ τους ενώνονται με μικρά διάσελα. Χαρακτηριστικό είναι ότι όταν βρίσκεσαι στην πρώτη κορυφή η επόμενη είναι πολύ κοντά σε  ευθεία απόσταση, αλλά εκπλήσσεσαι όταν βλέπεις πόσο χαμηλά και απότομα πρέπει  να κατέβεις  και να ανέβεις, ώστε  να βρεθείς στην επόμενη κορυφή. Το  μονοπάτι που τραβερσάρει στην πλαγιά, συνεχίζει κάνοντας τον κύκλο αυτής της κορυφής φτάνοντας στο μικρό διάσελο που βρίσκεται μεταξύ της πρώτης κορυφής της κόψης και της επόμενης. Εμείς επειδή θέλουμε να γνωρίσουμε και την πρώτη κορυφή, αφήνουμε το μονοπάτι και ακολουθούμε τα ανοίγματα κάθετα στην ανηφορική πλαγιά. Η κατεύθυνση μας γίνεται βορειοδυτική μέσα στα έλατα έως ότου βγούμε στην ομαλή κορυφογραμμή με τα μικρά πλατώματα, μοιάζουν  ότι παλιά οι κάτοικοι τα καλλιεργούσαν. Βρισκόμαστε πλέον στην κορυφογραμμή της κόψης και την ακολουθούμε  έχοντας  δυτική πορεία. Περνάμε από τα ομαλά ανοίγματα φθάνοντας στο κολονάκι της  πρώτης κορυφής (1380 μ.) παίρνοντας την πρώτη εικόνα από το φθινοπωρινό τοπίο της περιοχής. Αμέσως  η επόμενη μπροστά μας όπου μας εντυπωσιάζει βλέποντας  πόσο πρέπει να κατεβούμε και στην συνέχεια να ανεβούμε στην απότομη πλαγιά αυτής  της  κορυφής.

Στο μικρό διάσελο συναντάμε και τα ίχνη του μονοπατιού που  χάνονται όμως μέσα στην θαμνώδη πυκνή βλάστηση. Ξέροντας όμως την κατεύθυνση μας που είναι η επόμενη κορυφή διαλέγουμε μικρά περάσματα μέσα στα ανοίγματα που διαμορφώνονται από τους θάμνους και βγαίνουμε σε αυτή. Η πλαγιά είναι αρκετά ανηφορική και δύσβατη από τα δέντρα, κάπου – κάπου πέφτουμε επάνω στα ίχνη του μονοπατιού με τα ξεθωριασμένα κόκκινα σημάδια επιβεβαιώνοντας έτσι ότι καλά πηγαίνουμε. Οι στενές και απότομες αυτές κορυφές με τα μπαλκόνια τους, μας  προκαλούν με την θέα τους και σταματάμε συχνά για να  απολαύσουμε και να φωτογραφήσουμε τη γύρω περιοχή.

Όπου και να κοιτάξει κανείς δεν χορταίνει από την μαγεία του τοπίου. Δεξιά μας το μικρό Χωριό και την κοιλάδα του Καρπενησιώτη, στο βάθος το Καρπενήσι με το Βελούχι να υψώνεται από πάνω του. Πίσω μας εκτός από τις απότομες πλαγιές που ανεβήκαμε, η Καλιακούδα επιβλητική όπως  πάντα με τα όμορφα χωριά  φωλιασμένα στις πλαγιές της δίνουν μία ξεχωριστή πινελιά στο φθινοπωρινό τοπίο. Αριστερά μας η εικόνα μας αγριεύει λίγο από τις βραχώδεις κορυφές της Καλιακούδας και τα βαθιά φαράγγια που οδηγούν στον Προυσό. Μπροστά μας οι κορυφές της κόψης γίνονται ποιο μυτερές και η κόψη έχει αρχίσει να γίνεται ποιο εντυπωσιακή. Πράγμα που δημιουργεί αρκετά ερωτήματα στους συν ορειβάτες, από  πού πάμε και ποια  είναι η κορυφή.

Έχουμε βγει από τα δέντρα πλέον και συνεχίζουμε επάνω σε στενό μονοπάτι έχοντας δεξιά μας, χορταριασμένη απότομη πλαγιά, από αριστερά μας είναι γκρεμός. Μπροστά  υψώνεται μικρή πλαγιά με βραχάκια στην κορυφή που την κάνουν αρκετά ανηφορική και απότομη. Αναγκαστικά πρέπει να περάσουμε από αυτή γιατί δεξιά και αριστερά δεν πηγαίνει, είναι πολύ απότομα. Τα βράχια αυτής της κορυφής είναι λίγο σαθρά και χρειάζεται μεγάλη προσοχή για να τα ανεβούμε, χρησιμοποιούμε και τα χέρια μας σε κάποια σημεία. Θα προτείναμε για μεγαλύτερη προστασία να φορέσουμε  το κράνος μας. Εδώ υπάρχει πέρασμα με συγκεκριμένα πατήματα (φαίνονται και τα σημάδια) γιατί αμέσως μετά βγαίνεις σε μικρή στενή  κόψη με καλά πατήματα  όμως. Μετά από λίγο κατεβαίνεις από την κορυφή, από στην άλλη της πλευρά, σε απότομη πλαγιά με χαρακτηριστικό το μικρό διάσελο που – σχηματίζεται  με την επόμενη κορυφή- που μοιάζει σαν να βρίσκεται κάτω από τα πόδια μας. Αυτοί που έχουν πρόβλημα με το ύψος εδώ ίσως χρειαστούν βοήθεια.

Για να κατεβούμε όλοι στο όμορφο μικρό  διάσελο, θα μας πάρει λίγη ώρα γιατί θέλει προσοχή,  καλά πατήματα, ελέγχοντας τις πέτρες να μην κυλήσουν. Εδώ περιμένουμε όλοι γιατί η συνέχεια της  πορεία μας – που είναι στην κορυφή που ακολουθεί – πρέπει να περάσει από απότομη βραχώδη πλαγιά με αρκετά σαθρά σημεία. Περίπου στο μέσον της φαρδιάς αυτής πλαγιάς σχηματίζεται μικρό λούκι που πρέπει να ανεβούμε σε αυτή την κορυφή. Υπάρχουν και κάποια ίχνη μονοπατιού εδώ.  Επειδή όμως είμαστε πολλά τα άτομα χωριζόμαστε σε τρεις ομάδες. Η κάθε μία ομάδα ανεβαίνει μόνη της, ο ένας κοντά στον άλλο και αφού ανεβεί η πρώτη μετά ξεκινάει το σκαρφάλωμα η δεύτερη. Έτσι ελαχιστοποιούμε τον κίνδυνο να χτυπήσουμε από τις πέτρες που τυχών ξεκολλήσουν κατά την ανάβαση μας. Έχουμε ανεβεί όλοι επάνω στο ομαλό και ξεχωριστό για την θέα του  μπαλκόνι αυτής της κορυφής. Απολαμβάνουμε το τοπίο και ξεκουραζόμαστε. Ποιο τυχεροί αυτοί της πρώτης ομάδας που κάθισαν εδώ περισσότερο. Εδώ η πορεία μας γίνεται ομαλή,  θα ακολουθήσει σχεδόν επίπεδη ράχη  για να αρχίσει να ανηφορίζει σε μεγάλη πλαγιά. Είναι η πλαγιά που υψώνεται ομαλά μπροστά μας που όπως την κοιτάζουμε  προς τα  αριστερά καταλήγει σε φαρδιά κορυφή με μεγάλα βράχια. Στην βάση των βράχων ξεκινάει μεγάλη και απότομη  σάρα  που κατεβαίνει αρκετά χαμηλά.

Σκοπός μας είναι να πάμε στην άλλη πλευρά της κορυφής, παρακάμπτοντας τα βράχια όπου είναι και το διάσελο της τελικής κορυφής. Έτσι ακολουθούμε την πλαγιά  που όσο την ανεβαίνουμε γίνεται ποιο απότομη και σαθρή. Θέλουμε να πάμε στην αρχή του βράχινου τοίχους της κορυφής όπου εδώ ξεκινάει η σάρα και να τραβερσάρουμε στην βάση των βράχων που είναι το ποιο σταθερό πέρασμα. Αφού φθάσουμε σε αυτό το σημείο η τραβέρσα μας είναι λίγο εκτεθειμένη από το σαθρά βράχια και την σάρα,  έτσι ένα σταθερό σχοινί φθάνει για να προσφέρει στην ομάδα ασφάλεια σε αυτό το πέρασμα. Αφού περάσουμε και από εδώ συνεχίζουμε την τραβέρσα κυκλικά της κορυφής χωρίς να χάνουμε ύψος  όπου αμέσως δεξιά μας υπάρχει μικρό πέρασμα “σκαλοπάτι” που μας οδηγεί χωρίς πρόβλημα στο τελευταίο διάσελο παρακάμπτοντας έτσι αυτή την κορυφή. Έχουμε ακόμη να ανεβούμε τον κώνο της κορυφής. Χρειάστηκε  μισή ώρα περίπου, σε ομαλή αλλά αρκετά ανηφορική πλαγιά για να πατήσουμε στο χορταριασμένο πλάτωμα της κύριας κορυφής της Χελιδόνας (1974 μ.). Εδώ την πρώτη ματιά μας την κερδίζει το μαγευτικό τοπίο με την τη λίμνη των Κρεμαστών. Οι φωτογραφικές μηχανές έχουν τον πρώτο λόγο. Με αυτό τον καιρό και την ορατότητα που έχουμε δεν λέμε να ξεκολλήσουμε από εδώ .

ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ

Μονοπάτι: Στην ανάβαση  δεν είναι εμφανές, αλλά  έχει  κάποια παλιά κόκκινα σημάδια. Στην κατάβαση (που είναι η κλασική ανάβαση για την κορυφή) είναι  εμφανές με κίτρινα σημάδια. Νερό: Στην αρχή στο χωριό  και στο μέσον περίπου του γυρισμού. Χρόνος πορείας:  9  ώρες  περίπου (εξαρτάται από πολλούς παράγοντες). Προτείνεται  με καλές καιρικές συνθήκες…

Ξεκινάμε το κατέβασμα από την άλλη πλευρά της κορυφής  ακριβώς απέναντι (δυτικά) όπως την ανεβήκαμε. Στην αρχή είναι λίγο απότομο αλλά με καλά πατήματα, συγκριτικά με αυτά  που περάσαμε ανεβαίνοντας θεωρείται απλό. Κατεβαίνουμε στο διάσελο όπου εδώ συναντάμε και το μονοπάτι της κλασικής διαδρομής  σημαδεμένο με κίτρινη μπογιά. Το συναντάμε εδώ γιατί αυτό το μονοπάτι για την κορυφή έχει χαραχτεί να τραβερσάρει στην πλαγιά για να ανεβεί στην  κορυφή από την νοτιοδυτική της πλευρά αποφεύγοντας έτσι το απότομο της ράχης που κατεβήκαμε. Στο διάσελο η πορεία μας αλλάζει κατεύθυνση γίνεται βορειοανατολική ακολουθώντας το μονοπάτι στο μεγάλο κοίλωμα που σχηματίζεται μεταξύ της πλαγιά της κύριας κορυφής και της απέναντι πλαγιάς της δυτικής κορυφής. Εδώ εκτός του μονοπατιού που περνάει ανάμεσα σε πεσμένες πέτρες και χαλίκια μέσα στο κοίλωμα, συναντάμε, δεξιά στην πλαγιά που βρίσκεται η κορυφή, ομαλά γιδόστρατα με την ίδια κατεύθυνση του μονοπατιού και τα προτιμάμε. Αφού τελειώνει η τραβέρσα στην πλαγιά ξαναβρίσκουμε το μονοπάτι  αριστερά μας στην αρχή της δασωμένης Ράχης όπου σε μικρή απόσταση, μας οδηγεί σε πηγή – ποτίστρα, στην άκρη του αγροτικού δρόμου με υπέροχη θέα προς την κοιλάδα του Καρπενησιώτη.

Εδώ, αφού ξεδιψάσουμε, συνεχίζουμε για λίγο πάνω στον δρόμο. Δεν αργούμε να δούμε τα σημάδια του μονοπατιού που κατεβαίνει καθαρά στην δασωμένη πλαγιά δεξιά μας. Το μονοπάτι είναι αρκετά πατημένο και καθαρό, δύσκολα το χάνεις, χρειάζεται όμως λίγη προσοχή όταν συναντιέται με τον δρόμο. Αφού κατεβούμε για ένα μεγάλο διάστημα την όμορφη δασωμένη πλαγιά, πριν το χωριό, ακολουθούμε τον αγροτικό δρόμο για 2,4χλμ. περίπου. Στην άκρη του χωριού συναντάμε και το μεγάλο κόψιμο της πλαγιάς που βυθίστηκε πιο παλιά (1963) και πλάκωσε τα σπίτια. Εκεί, στα πρώτα  σπίτια κατηφορίζουμε, ακολουθώντας δεξιά μας τον τσιμεντένιο δρόμο όπου μας οδηγεί στο σημείο από όπου ξεκινήσαμε.

Κείμενο – φωτό: Τάσος Μήτσιος