Η πεζοπορία και το περπάτημα γενικότερα, είναι μια δραστηριότητα αντοχής συνήθως χαμηλής έντασης, στην οποία εύκολα ανταποκρίνεται το σώμα ενός παιδιού. Είναι μια δραστηριότητα που μπορεί να γίνει απ’ όλη την οικογένεια που θα βοηθήσει τα παιδιά σας όχι μόνο να ασκηθούν, αλλά να ανακαλύψουν βιωματικά τη φύση. Όμως κάθε ηλικία έχει τις ιδιαιτερότητες της και παρακάτω θα βρείτε έναν οδηγό γι’ αυτές.
Έως 4 ετών
Κάτω των 3 ετών το παιδί θα μεταφερθεί από τους γονείς του. Τους πρώτους μήνες, ένα νήπιο μπορεί να τοποθετηθεί σε μάρσιπο για μια σύντομη βόλτα ή για σύντομες πεζοπορίες 1-2 ωρών. Ο γονέας θα φροντίσει το παιδί να είναι σωστά καθισμένο, χωρίς να πιέζεται και να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στο κεφάλι (καλή στήριξη). Αν η βόλτα διαρκέσει αρκετά, απαραίτητη είναι η ομπρέλα για τον ήλιο.
Όταν το παιδί μπορεί πλέον να καθίσει καλά μόνο του, ο γονέας μπορεί να το τοποθετήσει σε πορτ-μπεμπέ πλάτης. Η επιλογή του εξοπλισμού πρέπει να είναι κορυφαία και τα σημεία που πρέπει να δείξει προσοχή είναι το προσκέφαλο (που πρέπει να στηρίζει αλλά και να προστατεύει το κεφάλι) η πλάτη, ένα ρυθμιζόμενο κάθισμα και βέβαια καλό σύστημα ανάρτησης για να κουβαλιέται με ασφάλεια και ξεκούραστα. Το παιδί πρέπει επίσης να προστατεύεται από τον ήλιο και το κρύο. Μην ξεχνάτε ότι εσείς μπορεί να είστε ζεστοί λόγω του κόπου ή του φορτίου, αλλά ο παιδί μένει ακίνητο. Που σημαίνει ότι μπορεί εσείς να φοράτε ένα κοντομάνικο ισοθερμικό, αλλά το παιδί να χρειάζεται ένα ζεστό φλις.
Στην ηλικία των 2 – 3 ετών, ένα παιδί, ακόμα κι αν είναι γεμάτο ενέργεια, δεν είναι ακόμα έτοιμο να κάνει μια μεγάλη βόλτα ή κανονική πεζοπορία. Μην ξεγελαστείτε.
Από 4 έως 7 ετών
Από αυτή την ηλικία τα παιδιά μπορούν να διανύσουν μεγαλύτερες αποστάσεις, αλλά εξακολουθούν να μην μπορούν να συμβαδίσουν με τους ενήλικες. Υπολογίστε ότι το περπάτημα με παιδιά σημαίνει μια μέση ταχύτητα 1 έως 2 χλμ/ώρα κατά μέσο όρο. Αλλά πρέπει να προνοήσετε για κάποια πράγματα: να θέσετε έναν στόχο που να είναι ελκυστικός για το παιδί, π.χ. μια λίμνη, τα ερείπια ενός αρχαίου φρουρίου, ένας καταρράκτης. Αυτά μπορεί να είναι ένα ισχυρό επιχείρημα για να ξεκινήσουν.
Στην πορεία, μην περιμένετε να βάλουν το κεφάλι κάτω και να ορμήσουν στο μονοπάτι. Να είστε έτοιμοι να εστιάσετε στην εξερεύνηση του περιβάλλοντος, που σημαίνει να σταματάτε συχνά μπροστά σε ένα λουλούδι, ένα ρυάκι, ένα μεγάλο δένδρο ή βράχο κλπ. κλπ. και φυσικά να απαντάτε σε πολλές ερωτήσεις γι’ αυτά. Πρέπει να έχετε την απαραίτητη ενέργεια για να πείτε ιστορίες, να σχολιάσετε το τοπίο (την ιστορία των ερειπίων, τους θρύλους για τη λίμνη ή τη σπηλιά, γιατί το χορτάρι είναι πράσινο κλπ. κλπ. κλπ.), να τραγουδήσετε παιδικές ρίμες (οο μπαρμπαμπίλιος….), εν ολίγοις, να κάνετε ότι είναι δυνατό για να γίνει η βόλτα ευχάριστη για τα παιδιά.
Σε αυτή την ηλικία, το παιδί εκτιμά ότι θεωρεί ενήλικο: γι’ αυτό μη διστάσετε να το κάνετε υπεύθυνο βάζοντάς το να κουβαλά ένα (μικρό) σακίδιο με το παγούρι του και το λούτρινο ζωάκι του και ενθαρρύνοντάς τον να ψάχνει τα σημάδια στο μονοπάτι. Φυσικά θα χρειαστεί, όσο το δυνατόν περισσότερο, να αποφύγετε τις δύσκολες συνθήκες (άνεμος, κρύο, μεγάλη ζέστη, ατελείωτη διάρκεια). Το σώμα του εξακολουθεί να είναι αδύναμο και να εξαντλείται γρήγορα.
Το παιδί αυτής της ηλικίας δεν είναι ακόμη σε θέση να διατυπώσει ξεκάθαρα τις ανάγκες του (πείνα, δίψα). Έτσι, ειδικά στις διακοπές θα πρέπει να υπάρχει τουλάχιστον μια μέρα ξεκούρασης, ανάμεσα σε δυο εξορμήσεις.
Τα παιδιά περπατούν πολύ καλύτερα σε ομάδα, η παρουσία συνομηλίκων τους θα αυξήσει την ενέργειά τους.
Από 8 έως 12 ετών
Η ικανότητα αντοχής βελτιώνεται αισθητά, έτσι μπορεί να συμμετέχει σε μεγαλύτερες εξορμήσεις (10 έως 15 χλμ.) ή και σε trekking εάν το παιδί είναι ήδη λίγο εκπαιδευμένο. Αυτή είναι μια πολύ σημαντική ηλικία, γιατί χτίζεται η αυτονομία του και πρέπει να το ενθαρρύνουμε να παίρνει πρωτοβουλίες και να χρησιμοποιεί την κρίση του: θα μάθει να εντοπίζει τη διαδρομή στο χάρτη και στο έδαφος, να παρακολουθεί τη σήμανση, να συμμετέχει στο μαγείρεμα και το στήσιμο της κατασκήνωσης κ.λπ.
Εάν το έδαφος δεν παρουσιάζει κανέναν κίνδυνο και εάν τα παιδιά είναι επαρκώς εκπαιδευμένα και υπεύθυνα για το τι πρέπει να κάνουν, μπορείτε να τους αφήσετε σχετική ελευθερία. Για παράδειγμα να περπατήσουν μπροστά σας, έχοντας πάντα ορίσει συχνά σημεία συνάντησης.
Πάνω από 12 ετών
Ένας έφηβος έχει πολύ καλή ικανότητα αποκατάστασης. Ειδικά μετά τα 14-15 του χρόνια, πρακτικά μπορεί να αντεπεξέλθει σε οποιαδήποτε πεζοπορία. Ωστόσο, εξακολουθεί να αναπτύσσεται και μπορεί να παρουσιάζει αδυναμίες, ειδικά στα γόνατα. Τέλος, η αντοχή αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου και μέσω της προπόνησης και έτσι, ένας έφηβος συχνά τείνει να υπερεκτιμά τις ικανότητές του. Αλλά το πραγματικό εμπόδιο βρίσκεται πάνω από όλα στην έλλειψη κινήτρων, καθώς οι προτεραιότητές τους είναι αλλού από το να περπατούν με τους γονείς τους. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι έφηβοι δεν θα θελήσουν να πάνε με τους γονείς τους πεζοπορία (αν περνάνε καλά θα θέλουν) ή πολύ περισσότερο δε θα ξανακάνουν ποτέ πεζοπορία, αντίθετα, μπορούν να περπατήσουν πολύ καλά με την παρέα τους ή ορειβατικούς συλλόγους κ.λπ.
Τι εξοπλισμό;
Πάνω από όλα καλά παπούτσια πεζοπορίας ακόμα και για τα μικρά: χοντρή και οδοντωτή σόλα, σχέδιο που να κρατά τον αστράγαλο και να είναι αδιάβροχο (συνήθως με κάποια μεμβράνη, αφού το δέρμα είναι ακριβότερο και βαρύτερο). Μάλλινες κάλτσες ή συνδυασμός διαφορετικών υλικών ανάλογα με τις προτιμήσεις σας.
Τα ρούχα πρέπει να είναι και αποτελεσματικά και ελαφριά. Σκεφτείτε τη βροχή και τον ήλιο: ένα καπέλο με γείσο για προστασία του κεφαλιού, γυαλιά ηλίου και αντηλιακό σε ακάλυπτα μέρη του σώματος. Προσθέστε αντιανεμικό – αδιάβροχο σε περίπτωση βροχής. Το παγούρι είναι επίσης απαραίτητο.
Πότε να κάνετε διαλείμματα;
Περίπου 10 με 15 λεπτά κάθε ώρα και εκμεταλλευτείτε αυτό το διάστημα για να πιείτε. Επεκτείνετε το διάλειμμα την ώρα του μεσημεριανού γεύματος κατά τις ημερήσιες πεζοπορίες. Βασικά, ο οδηγός είναι να σέβεστε όσο το δυνατόν περισσότερο τις επιθυμίες και τις ανάγκες του.
Τι να κάνετε σε περίπτωση κούρασης;
- Μειώστε την ταχύτητα, βεβαιωθείτε ότι δεν πονάνε τα πόδια του, ότι έχει πιει αρκετά, ότι δεν πεινά.
- Κάντε πιο συχνά διαλείμματα και κυρίως βρείτε εναλλακτικές: τραγούδια, παιχνίδια…
- Ένα παιδί που ισχυρίζεται ότι είναι κουρασμένο μπορεί να νιώθει κούραση, αλλά αν η πορεία είναι μονότονη, περισσότερο είναι πλήξη παρά κούραση. Σε κάθε περίπτωση βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχει πραγματικό πρόβλημα.
- Μην πιέζετε το παιδί σας να ολοκληρώσει τη διαδρομή με κάθε κόστος, είναι αναμφίβολα ο καλύτερος τρόπος να το κάνεte να αηδιάσει με την πεζοπορία.
- Επίσης να λαμβάνετε υπόψη την κούραση των παιδιών όταν σχεδιάζετε την επόμενη έξοδο.
Το κιτ πρώτων βοηθειών
Όπως σε κάθε πεζοπορία, έχετε μαζί σας ένα πλήρες κιτ πρώτων βοηθειών.
