Οι δήμοι Saint-Gervais-Les-Bains και Les Houches στα όρια των οποίων ανήκει το γαλλικό κομμάτι του Mt Blanc, έθεσαν σε δημόσια διαβούλευση – η οποία μετά από 17 αναθεωρήσεις έληξε χθες – ένα σχέδιο νόμου που θέτει κανόνες και περιορισμούς στις δημοφιλείς και πολυσύχναστες αναβάσεις για την κορυφή του Mt Blanc. Σε λίγες ημέρες επικυρώνεται, αλλά η διαμάχη γύρω από το “ποιος μπορεί να ανεβαίνει σε ένα βουνό;” φουντώνει.
Έτσι σε μια έκταση περίπου 8000 στρεμμάτων θα απαγορεύεται η κατασκήνωση καθώς και η διανυκτέρευση εκτός καταφυγίων, ενώ ο μέγιστος αριθμός ατόμων σε μια σχοινοσυντροφιά περιορίζεται στα τρία. Ταυτόχρονα παραμένουν οι περιορισμοί και κανονισμοί κρατήσεων στα καταφύγια Goûter and Téte Rousse την καλοκαιρινή σεζόν, παραμένει ως έχει ο έλεγχος «ελάχιστου εξοπλισμού» των ορειβατών και απαγορεύεται η ανάβαση αν δεν έχει κρατηθεί θέση σε κάποιο καταφύγιο (δεν θα μπορεί δηλαδή ο ορειβάτης να δηλώνει αυθημερόν ανάβαση, προκειμένου να παρακάμψει την κράτηση). Οι παραβάτες θα αντιμετωπίζουν τσουχτερά πρόστιμα και ποινές φυλάκισης!
Όλα ξεκίνησαν κάποια χρόνια πριν. Το Chamonix και η κοιλάδα του, μπορεί για τους περισσότερους από εμάς να είναι ταυτόσημο με το καθαρό ορεινό τοπίο και το φρέσκο βουνίσιο αέρα, αλλά η πραγματικότητα δεν είναι καθόλου έτσι: μόνο η πόλη του Chamonix δέχεται 100000 (σωστά διαβάσατε) επισκέπτες ημερησίως τις περιόδους αιχμής (που δεν είναι μόνο το καλοκαίρι), με αποτέλεσμα οι ρύποι από την κυκλοφορία να γίνονται ανυπόφοροι. Και δεν είναι μόνο αυτό: από το τούνελ του Mt Blanc περνούν χιλιάδες φορτηγά αφού είναι ο κύριος δρόμος που συνδέει τον βιομηχανικό Ιταλικό βορά με τη Γαλλία. Σε αυτά προσθέστε και τις βιομηχανίες που λειτουργούν στην κοιλάδα και θα έχετε μια εικόνα της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης της περιοχής. Αποτέλεσμα όλων αυτών; Πολύ συχνά ένα βαρύ, μολυσμένο νέφος σκεπάζει την κοιλάδα και τότε στα σχολεία του Chamonix το παιχνίδι στις αυλές απαγορεύεται για τα παιδιά. Η κατάσταση έφτασε στο απροχώρητο.
Το 2017, 13 εκατομμύρια ευρώ διατέθηκαν για περιβαλλοντικούς σκοπούς στην κοιλάδα. Το Chamonix απέκτησε ηλεκτρικά λεωφορεία, ανακοινώθηκε η σιδηροδρομική του σύνδεση με τη Γενεύη προκειμένου να μειωθούν οι ροές των ΙΧ, ανακοινώθηκε η απομάκρυνση των ρυπογόνων βιομηχανιών από την κοιλάδα μέχρι το 2022, αλλά τα πράγματα δεν καλυτέρεψαν.
Οπότε ο δήμαρχος του St-Gervais-Les-Bains, Jean-Marc Peillex ανέλαβε δράση. Θεωρώντας μεταξύ άλλων, ότι η ανεξέλεγκτη ροή ανεκπαίδευτων ορειβατών στην κορυφή του Mt Blanc είναι μέρος του προβλήματος, το 2017 απείλησε ότι αν δεν βρεθεί λύση θα επιβάλλει περιορισμούς. Όλοι οι εμπλεκόμενοι με τον ορεινό τουρισμό της περιοχής θορυβήθηκαν. Δεν μίλαγε όμως στον αέρα. Προηγήθηκαν θάνατοι trail runners που ανέβηκαν κορυφή με σορτς και φανελάκι, ανέβηκαν σκύλοι και παιδιά, ένας πιλότος προσγείωσε αεροπλάνο, ένας –για φιλανθρωπικό σκοπό- έσυρε ένα κωπηλατικό προπονητήριο, το οποίο μετά παράτησε έξω από το καταφύγιο.
Ένα χρόνο μετά, το 2018, στέλνει επιστολή στο πρόεδρο Macron: “Είναι πολύ καλό να ανησυχείς για το τροπικό δάσος του Αμαζονίου, αλλά το να αγνοείς αυτό που συμβαίνει στο Mont Blanc και να αφήνεις αυτήν την ασυδοσία να συνεχίζεται είναι απαράδεκτο“. Η κατάσταση τον δικαίωνε: το Mont Blanc, αυτό το σύμβολο της ορειβασίας, τα τελευταία χρόνια έγινε αντικείμενο στυγνής εκμετάλλευσης από τα τουριστικά γραφεία: 30000 άνθρωποι το χρόνο ανεβαίνουν τώρα στην κορυφή του και από αυτούς, όλο και περισσότεροι τουρίστες, συχνά απροετοίμαστοι ή ανεκπαίδευτοι, διάφοροι εκκεντρικοί ή κυνηγοί της δημοσιότητας και σαν αποτέλεσμα το βουνό γέμιζε σκουπίδια, οι θάνατοι και τα ατυχήματα αυξήθηκαν, ενώ οι διασωστικές υπηρεσίες τρέχουν και δε φθάνουν.
Τελικά ο Δήμαρχος (που η επαγγελματική ενασχόληση του είναι CEO σε κτηματομεσιτική εταιρεία) ανακοίνωσε μέτρα που άρχισαν να εφαρμόζονται από πέρσι (2019). Προκάλεσαν αντιδράσεις, αλλά δε μάσησε τα λόγια του και επέκρινε ευθέως τους πολιτικούς για την ιεράρχηση των συμφερόντων στην κοιλάδα: «η πρόσβαση σήμερα δεν ρυθμίζεται επειδή το κράτος και ορισμένοι πολιτικοί, θέλουν να πιστέψουν στην ιδέα ενός χώρου ελευθερίας, προκειμένου να προστατεύσουν μια πολύ επικερδή επιχείρηση για τους λίγους (ταξιδιωτικά γραφεία)…».
Mer de Glace, 1910-2020.
Voilà pour quoi nous nous battons. pic.twitter.com/BVr99M7UjZ— Emmanuel Macron (@EmmanuelMacron) February 13, 2020
Και κάπως έτσι φτάσαμε στο 2020. Ο πρόεδρος Macron επισκέπτεται την κοιλάδα του Chamonix το χειμώνα, συναντά επιστήμονες που ασχολούνται με τους παγετώνες και την κλιματική αλλαγή (οι παγετώνες του Mt Blanc είναι οι μεγαλύτεροι των Γαλλικών Άλπεων) και τα «συμπεράσματα» του τα συνόψισε στο …twiter.
Τα αποτελέσματα της επίσκεψης δεν άργησαν να φανούν: ένα σχέδιο νόμου συντάχθηκε για την προστασία του Mt Blanc και μέσα σε αυτό ενσωματώθηκαν οι απόψεις του Δημάρχου που συνεχίζει απτόητος την πολεμική του απέναντι στους «εκκεντρικούς» και τους «άσχετους». Πριν μερικές εβδομάδες ανέβασε στο twiter (!) τη φωτογραφία ενός trail runner ο οποίος ανέβαινε στο βουνό με ένα σκυλί χωρίς λουρί, το οποίο τελικά προκάλεσε λιθόπτωση θέτοντας άλλους ορειβάτες σε κίνδυνο. Ο άντρας διαπιστώθηκε ότι εκτός των άλλων …φορούσε τα κραμπόν του ανάποδα, ταυτοποιήθηκε και διαπομπεύτηκε.
#saintgervais #montblanc #hurluberlus pic.twitter.com/qiCtod3t5a
— Jean-Marc PEILLEX (@PEILLEX) September 1, 2020
Αυτή η τακτική του Δημάρχου, δεν μπορούσε να μείνει αναπάντητη. Ο Ulysse Lefebvre συντάκτης του Alpine Mag, τον χαρακτήρισε «κλασικό λαϊκιστή» που προσπαθεί να χωρίσει τον κόσμο σε «εμείς» και «αυτοί». Απαντώντας δημόσια στις κατηγορίες που εκτοξεύει ο Δήμαρχος έγραψε: «Δεν έχετε καμιά επιφύλαξη ότι δεν υπάρχει μεγαλύτερη απειλή για το Mont Blanc από έναν κακώς εξοπλισμένο ορειβάτη; Και ακόμη και αν ένας άνθρωπος κάνει λάθος, είναι αυτός λόγος να τον ντροπιάσετε; Μήπως ένα λάθος τοποθετημένο κραμπόν καθιστά τον ορειβάτη αυτόν έναν άνθρωπο που πρέπει να διαπομπευθεί δημόσια; Είναι αυτά μεγαλύτερα εγκλήματα από τα καυσαέρια των αεροπλάνων που πετούν πάνω από το βουνό;»
Ο Lefebvre συνέχισε: «Αγαπάμε αυτό το βουνό τουλάχιστον όσο κι εσείς. Είτε περνάμε είτε ζούμε στο Saint-Gervais-les-Bains, η γνώμη μας μετράει, ως πολιτών, ανεξάρτητα από τη γεωγραφική ή κοινωνική μας προέλευση ή το τεχνικό μας επίπεδο. Το Mont Blanc δεν ανήκει σε εσάς, κύριε Peillex. Ανήκει ίσως στην κοινότητα του Saint-Gervais, αν και η έννοια της κοινοτικής ιδιοκτησίας είναι μια άλλη συζήτηση. Αλλά όχι σε εσάς. Δεν είστε ούτε ο δικαστής ούτε ο διαιτητής».
Δε ξέρουμε τι συμπέρασμα βγάζετε από όλα αυτά, αλλά ακόμα και αν δεχθούμε τις αγαθές προθέσεις του Δημάρχου (που δεν έχουμε λόγο να τις αμφισβητήσουμε) ή του Macron (έχουμε κάθε λόγο για το αντίθετο), νομίζουμε ότι κυνηγούν την ουρά τους: όσο η τουριστική βιομηχανία δρα και αναπτύσσεται ανεξέλεγκτα, όσο δεν υπάρχει εναλλακτική για τα εκατομμύρια εργαζόμενων στον τουριστικό τομέα, όσο η αστυφιλία και οι πολιτικές που τη δημιουργούν κυριεύει τον πλανήτη, δημιουργώντας σε όλο και περισσότερους ανθρώπους την ανάγκη «φυγής» από μια ασφυκτική και μίζερη καθημερινότητα, το μέλλον για τα βουνά, τα εναπομείναντα παρθένα μέρη, το περιβάλλον συνολικά, γίνεται όλο και πιο δυσοίωνο.