Βρίσκεστε στη βάση μιας απότομης πλαγιάς και κρατάτε το πονεμένο σας πόδι. Πριν από ένα λεπτό τραβερσάρατε την πλαγιά από πάνω σας, όμως ένα λάθος βήμα πάνω σε μια σαθρή πέτρα, σας έκανε να χάσετε την ισορροπία σας και να κατρακυλήσετε την πλαγιά. Μπορούσε να είχε αποφευχθεί; Και τι κάνετε τώρα;
1. ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ
ΛΑΘΟΣ: Ξεκινάτε χωρίς να αναλογιστείτε τις συνθήκες που μπορεί να συναντήσετε, όπως το εκτεθειμένο σκαρφάλωμα, ο πάγος, τα σαθρά βράχια ή οι δύσκολες διασχίσεις ποταμών.
ΣΩΣΤΟ: Κάνετε έρευνα για την περιοχή και διαπιστώνετε τι είδους δεξιότητες είναι απαραίτητες. Επίσης πληροφορείστε από το χωριό, μήπως το χιόνι ή η αυξημένη στάθμη του νερού έχουν μετατρέψει το μονοπάτι που σας ενδιαφέρει σε επικίνδυνη διαδρομή. Φροντίζετε να είστε σε καλή φυσική κατάσταση πριν ξεκινήσετε – αυτή βελτιώνει την ικανότητά σας να διατηρείτε την ισορροπία σας σε επισφαλές πεδίο και να αποφεύγετε τραυματισμούς που προκαλούνται από κούραση.
2. ΕΠΙΛΕΓΟΝΤΑΣ ΣΥΝΤΡΟΦΟΥΣ
ΛΑΘΟΣ: Πηγαίνετε με τον ξεροκέφαλο ανταγωνιστικό φίλο σας ο οποίος έβγαλε μόλις σχολή ορειβασίας και θέλει να σας «δείξει» πώς γίνονται τα πράγματα.
ΣΩΣΤΟ: Επιλέγετε συνειδητά συντρόφους οι οποίοι δε θα κυριευτούν από τον «πυρετό της κορυφής» ωθώντας σας να ξεπεράσετε τα όριά σας. Οι γνώσεις πρώτων βοηθειών δε βλάπτουν επίσης.
3. ΠΡΟΝΟΩΝΤΑΣ
ΛΑΘΟΣ: Ξεκινάτε το μονοπάτι χωρίς να σκεφτείτε τι θα κάνετε αν συναντήσετε ένα απροσδόκητο εμπόδιο, όπως ένα φουσκωμένο ποτάμι ή μια παγωμένη τραβέρσα.
ΣΩΣΤΟ: Έχετε καταστρώσει ένα σχέδιο Β με τους συντρόφους σας πριν αναχωρήσετε – τι γίνεται αν οι συνθήκες στο μονοπάτι είναι χειρότερες απ’ ό,τι περιμένετε;
4. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΣ ΕΝΑ ΕΜΠΟΔΙΟ
ΛΑΘΟΣ: Προχωράτε με κάθε κόστος. Δεν έχετε άλλη ευκαιρία!
ΣΩΣΤΟ: Εκτιμάτε προσεκτικά τον κίνδυνο πριν προσπαθήσετε να το περάσετε. Αναρωτιέστε: ποιο είναι το χειρότερο πράγμα που θα μπορούσε να συμβεί αν αποπειραθώ να κάνω αυτό το πέρασμα; Αν η απάντηση δεν είναι αποδεκτή, δεν προχωράτε. Παίρνετε αποφάσεις συντηρητικά, έχοντας κατά νου ότι μπορείτε πάντα να επιστρέψετε και να το ολοκληρώσετε όταν οι συνθήκες είναι καλύτερες.
Φουσκωμένο ποτάμι: Γυρίστε πίσω αν το βάθος του νερού ξεπερνάει τα γόνατά σας, ακούτε πέτρες να παρασύρονται από το νερό ή υπάρχουν κίνδυνοι (όπως πεσμένα δέντρα, μεγάλοι βράχοι ή καταρράκτες) στη συνέχεια του ποταμού.
Εκτεθειμένο σκαρφάλωμα: Αποφύγετε τις βρεγμένες, βρυοσκεπασμένες ή σαθρές πέτρες και μη σκαρφαλώσετε τίποτα το οποίο πιστεύετε ότι δεν μπορείτε να καταρριχηθείτε. Σκαρφαλώστε χωρίς σχοινί μόνο αν οι κινήσεις είναι εύκολες και ελέγχετε κάθε πιάσιμο πριν τοποθετήσετε σε αυτό όλο σας το βάρος.
Χιονισμένη πλαγιά: Υποχωρήστε αν το χιόνι είναι πολύ σκληρό και δεν μπορείτε να ανοίξετε βήματα (ή περιμένετε μέχρι να το μαλακώσει ο ήλιος). Να είστε σε εγρήγορση σε περιοχές με πιθανότητα χιονοστιβάδας (γενικά, πλαγιές με κλίση 30-55 μοίρες), ειδικά μετά από χιονόπτωση, όταν οι δυνατοί άνεμοι μπορούν να δημιουργήσουν ασταθή στρώματα χιονιού.
5. ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΕΝΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑ
ΛΑΘΟΣ: Αγνοείτε τα πρώιμα σημάδια σοβαρών καταστάσεων –όπως η υποθερμία, η θερμοπληξία ή η ασθένεια του υψομέτρου– και συνεχίζετε την πεζοπορία. Δεν είναι τίποτα, εξάλλου σε λίγη ώρα θα κατασκηνώσετε.
ΣΩΣΤΟ: Μάθετε τα προειδοποιητικά σημάδια των υπαίθριων δραστηριοτήτων και σταματήστε για να πάρετε τις πρώτες βοήθειες αμέσως μόλις αυτά παρουσιαστούν. Το να συνεχίσετε μάλλον θα επιδεινώσει τα πράγματα και θα εξασθενήσει την ικανότητά σας να χειριστείτε με ασφάλεια οποιαδήποτε δυσκολία προκύψει.
Υποθερμία: Έχετε το νου σας για τρέμουλο, απώλεια συντονισμού, σύγχυση, μούδιασμα και απάθεια.
Θεμοπληξία: Έχετε το νου σας για δίψα, έντονη εφίδρωση, κοκκίνισμα του δέρματος, γρήγορο σφυγμό, ναυτία και πονοκέφαλο.
Ασθένεια υψομέτρου: Στα πρώιμα σημάδια ανήκουν ο πονοκέφαλος, η απώλεια όρεξης, η ναυτία, η κόπωση, η ζαλάδα και η οξυθυμία (χαρακτηριστική μετά τα 3000μ.).
6. ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΣΕ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟ
ΛΑΘΟΣ: Πανικός. Το τελευταίο πράγμα που θέλετε να κάνετε είναι να επιτρέψετε σε ένα κύμα αδρεναλίνης να σας οδηγήσει σε βιαστικές αποφάσεις.
ΣΩΣΤΟ: Καθίστε κάπου, πάρτε αργές ανάσες και επικεντρωθείτε σε μικρές, σωστές ενέργειες (το στήσιμο αντίσκηνου, την τοποθέτηση επιδέσμου). Σκεφτείτε θετικά: θυμηθείτε τις δεξιότητές σας, την οικογένεια και τους φίλους σας, ή επαναλαμβάνετε εμψυχωτικές φράσεις στον εαυτό σας. Φροντίστε το τραύμα ή την κατάστασή σας.
Υποθερμία: Φορέστε ζεστά, στεγνά στρώματα ρούχων και μπείτε στον υπνόσακό σας. Αν δεν έχετε, καθίστε πάνω στο σακίδιό σας αγκαλιάζοντας με τα χέρια τα γόνατά σας. Πιείτε ζεστά ροφήματα και φάτε κάτι με λίπος και υδατάνθρακες. Κάντε πηδηματάκια ή βαθιά καθίσματα για να παράγετε ενέργεια.
Θερμοπληξία: Απομακρυνθείτε από τον ήλιο, βγάλτε όποια στενά ρούχα φοράτε και ψεκαστείτε με δροσερό νερό. Πιείτε δροσερά υγρά και ξεκουραστείτε.
Νόσος υψομέτρου: Πιείτε ένα λίτρο νερό και κάντε ελαφριές ασκήσεις για να φέρετε περισσότερο οξυγόνο στο σώμα σας. Πάρτε ένα χάπι ιβουπροφαΐνης. Αν δε νιώσετε καλύτερα εντός δύο ωρών, κατεβείτε 500 ως 1000 μέτρα.
Τραυματισμένος αστράγαλος: Βάλτε έναν ασκό νερού ή μια τσάντα με φερμουάρ γεμάτη κρύο νερό ή χιόνι για 30 λεπτά. Τυλίξτε τον με έναν ελαστικό επίδεσμο ή ταινία και πάρτε ιβουπροφαΐνη. Αν πονάει πολύ, δεν αντέχει βάρος ή ακούσατε έναν ξερό ήχο σαν μικρή έκρηξη, είναι πιο σοβαρός τραυματισμός. Φτιάξτε ένα νάρθηκα με ένα υπόστρωμα, ρούχα και ιμάντες από το σακίδιό σας ή μαντίλια.
Αιμορραγία: Ασκήστε άμεση πίεση με έναν καθαρό επίδεσμο, προσθέτοντας επιπλέον επιδέσμους πάνω από τον πρώτο χωρίς να τον αφαιρέσετε. Όταν σταματήσει η αιμορραγία, επιχύστε στην πληγή νερό από έναν ασκό ή τσάντα με φερμουάρ, ύστερα κλείστε τη με επίδεσμο-πεταλούδα ή μικρά κομμάτια ταινίας, αφήνοντας ενδιάμεσα χώρο για αποστράγγιξη.
7.ΑΠΟΦΑΣΙΖΟΝΤΑΣ ΑΝ ΘΑ ΜΕΙΝΕΤΕ Ή ΘΑ ΦΥΓΕΤΕ
ΛΑΘΟΣ: Αποφασίζετε να διασχίσετε επικίνδυνο πεδίο με σοβαρό τραυματισμό.
ΣΩΣΤΟ: Αν το τραύμα εμποδίζει την κίνησή σας, όπως ένα άσχημο διάστρεμμα ή ένα σπασμένο πόδι, μάλλον είναι καλύτερο να μείνετε ακίνητοι και να περιμένετε τη διάσωση. Το να συνεχίσετε θα είναι εξαιρετικά επίπονο και ίσως ακόμα κι επικίνδυνο. Μην προσπαθήσετε να μετακινήσετε κάποιον με τραύμα στο κεφάλι ή τον αυχένα, με βαριά αιμορραγία ή με απώλεια των αισθήσεων. Η εξαίρεση: Αν είστε μόνος και κανείς δε γνωρίζει πού βρίσκεστε –ή ακόμα κι ότι έχετε πάει για πεζοπορία– σκεφτείτε την προοπτική της αυτοδιάσωσης.
