Στο άγνωστο Τσιγκόρι

Βρισκόμαστε στην περιοχή της Μεσοχώρας Τρικάλων, κατεβαίνοντας προς τον Αχελώο πάνω από το ομώνυμο φράγμα. Μπροστά μας ρίχνει την σκιά του ένας απότομος ορεινός όγκος, το βουνό που μας ενδιαφέρει να ανεβούμε, το Τσιγκόρι (1976μ.) που για τους ντόπιους λέγεται Παχτουρνέτσα. Στο πρόγραμμα μας  είναι να το ανέβουμε  από το χωριό  Παχτούρι (950μ.) και να κατεβούμε στο χωριό  Αρματολικό (840μ.).

Φεύγοντας από τη Μεσοχώρα και ακολουθώντας τον καινούριο δρόμο προς το Βουλγαρέλι περνάμε από το φράγμα (μη ενεργό) της ΔΕΗ  στον Αχελώο, από τη διασταύρωση προς τον Αετό και στη συνέχεια, εκεί που συναντιέται το Παχτουρίωτικο ποτάμι με τον Αχελώο, ανηφορίζουμε το δρόμο προς το Παχτούρι. Όσο πλησιάζουμε είναι σαν να μπαίνουμε στην αγκαλιά του βουνού. Οι απότομες πλαγιές του με τους καταρράκτες σε συναρπάζουν, αναρωτιέται κανείς, αν θα υπάρχουν μονοπάτια που ανεβαίνουν σε αυτό το βουνό. Τελικά, μέσα στην καταπράσινη απότομη πλαγιά ξεπροβάλλουν τα πρώτα σπίτια του Παχτουριού.

Αφού μπούμε στο χωριό, πριν την πλατεία, υπάρχει μικρό άνοιγμα όπου μπορούμε να παρκάρουμε και από εδώ ξεκινάει η πορεία μας. Ακολουθώντας τον με βορινή κατεύθυνση ανηφορικό δρόμο μέσα από το χωριό, δεν αργούμε να βγούμε από αυτόν προς τα δεξιά, ακολουθώντας  το τσιμεντένιο αυλάκι  που βρίσκεται στην απότομη πλαγιά πάνω από το ποτάμι. Γρήγορα φθάνουμε σ΄αυτό, περνάμε απέναντι και συνεχίζουμε με οδηγό το τσιμεντένιο αυλάκι, το ανηφορικό μονοπάτι μέσα στα πλατάνια, έχοντας αριστερά μας το ποτάμι. Σε μισή ώρα πορείας από το χωριό το ποτάμι στενεύει και οι πλαγιές γίνονται πιο απότομες. Στα βράχια  τα νερά βουίζουν δυνατά από τους καταρράκτες που σχηματίζονται. Το μονοπάτι μας οδηγεί δεξιά  σε απότομο βράχο, που βλέποντας τον από μακριά  αναρωτιέσαι για τη συνέχεια.

Όσο πλησιάζουμε η απάντηση έρχεται βλέποντας κτισμένο μονοπάτι στον βράχο που  ανηφορίζει επάνω σε αυτόν και περνώντας κοντά από τους καταρράκτες που δημιουργούν ένα καταπληκτικό τοπίο. Συνεχίζοντας στο μονοπάτι που κρέμεται κυριολεκτικά πάνω από το βράχο, ανεβαίνουμε στην απότομη καταπράσινη πλαγιά. Όσο ανεβαίνουμε  αρχίζουν να φαίνονται χαμηλά οι σκεπές των σπιτιών του χωριού και σιγά – σιγά οι βραχώδεις πλαγιές γύρω μας  που δεν χορταίνουμε να τις κοιτάζουμε. Ανεβαίνοντας από αυτό το καγκέλι, για μισή ώρα περίπου, αρχίζει η ανηφόρα να μειώνεται και τα δέντρα να αραιώνουν.

Μπροστά μας έχουμε μια  μικρή συστάδα από έλατα και πίσω από αυτά μεγάλες σάρες με πανύψηλους βράχους, ενώ δεξιά μας  μεγάλο επίπεδο πλάτωμα που μοιάζει  να κόβει την απότομη πλαγιά. Ακολουθούμε με ανατολική πορεία προς τα δεξιά μας το μονοπάτι, πηγαίνοντας στο τέλος του πλατώματος  για να συνεχίσουμε σε ανηφορική πλαγιά που μας οδηγεί  στην απότομη κόψη του βουνού η οποία καταλήγει  στην κορυφή. Εδώ δέντρα δεν υπάρχουν, κυριαρχούν όμως τα πολυάριθμα αρωματικά φυτά που με την βοήθεια του αέρα και το σύρσιμο των ποδιών μας  πάνω σε αυτά, μοσκοβολάει η περιοχή γύρω μας όσο ανεβαίνουμε έως την κορυφή. Διαλέγουμε να ανεβούμε στην κόψη από γιδόστρατα στην πλαγιά που περνάει κάτω από μεγάλο βράχο επωφελούμενοι έτσι και από τη σκιά του.

Σε είκοσι λεπτά περίπου πλησιάζουμε  την κόψη, με την περιέργειά μας έντονη για το τι μας επιφυλάσσει να δούμε. Πράγματι η εικόνα είναι καταπληκτική. Κάτω ο Αχελώος σαν φίδι να χάνεται μέσα στα φαράγγια, απέναντι νοτιοανατολικά μας το Χατζή  μοιάζει σα δόντι. Πίσω μας. δυτικά κάτω από τα πόδια μας, οι σκεπές των σπιτιών του Παχτουρίου,  πιο πίσω ο Κρυάκουρας και στο βάθος τα χιονισμένα Τζουμέρκα. Αριστερά μας, βορειοδυτικά ορθώνεται απειλητικά η απόκρημνη κόψη της Παχτουρνέτσας. Η κόψη  που ανεβαίνουμε είναι αρκετά ανηφορική προς την κορυφή. Μοιάζει σαν να ανεβαίνεις σκαλοπάτια προς τον ουρανό. Η δυσκολία της ανάβασης όμως επισκιάζεται  από την καταπληκτική εικόνα που βλέπουμε γύρω μας.

Αφού ανηφορίσαμε μιας ώρα περίπου στην κόψη, φθάνουμε στην κορυφή. Τα πάντα γύρω μας. Δεν λέμε να ξεκολλήσουμε. Έχουμε ορατότητα και βορειοανατολικά βλέπουμε το Αυγό,  την Λουπάτα, τη Μαρόσα τον Κόζιακα  δηλαδή  σχεδόν όλο το κομμάτι της νότιας Πίνδου. Προς τα βόρεια, η θέα είναι τόσο καταπληκτική που δεν περιγράφεται. Φαίνεται όλη η απόκρημνη κόψη της κορυφογραμμής της Παχτουρνέτσας με αποτέλεσμα να γεννούνται πολλά ερωτηματικά για το πέρασμα της. Από εδώ βλέπουμε και την περιοχή όπου βρίσκεται το Αρματολικό, όπου εκεί θα καταλήξει η πορεία μας

Αρχίζουμε λοιπόν να κατηφορίζουμε στην ανατολική κορυφογραμμή προς  την μεριά της Μεσοχώρας. Αριστερά μας, οι βόρειες πλαγιές μοιάζουν ομαλές.  Δεξιά μας,  έχουμε βραχώδεις πλαγιές με υπέροχη θέα προς τον Αετό και τον Αχελώο. Μετά από δεκαπέντε λεπτά περίπου, αφήνουμε την κατάβαση της  κορυφογραμμής για να κατεβούμε αριστερά. Θα τραβερσάρουμε σε απότομη πλάγια δεξιά μας  που μοιάζει με πέταλο. Σκοπός μας είναι να βγούμε  ξανά στην κορυφογραμμή, πάνω από το φράγμα,  όπου η τελευταία κορυφή  εμπόδιζε την ορατότητά μας προς αυτή την περιοχή. Φθάνοντας  σε αυτή, η θέα μας αποζημιώνει.  Ο Αχελώος στα πόδια μας είναι σαν  να είμαστε σε αεροπλάνο. Συνεχίζουμε αλλάζοντας πορεία (βόρεια), στις πλαγιές αριστερά μας, που καταλήγουν στο Αρματολικό.

Μονοπάτι δεν υπάρχει. Ακολουθούμε ελεύθερη κατάβαση ή σχηματισμένα γιδόστρατα  που είναι προς στην κατεύθυνση που μας ενδιαφέρει. Σκοπός μας είναι να πάμε στο δασωμένο τμήμα της πλαγιάς, στη δεξιά μεριά της όπως κατεβαίνουμε. Εκεί σχηματίζεται  επίπεδη δασωμένη ράχη με μεγάλο άνοιγμα στο επάνω σημείο. Όσο πλησιάζουμε στο δάσος, τα γιδόστρατα σμίγουν και σχηματίζουν μονοπάτι, ενώ μέσα στο δάσος το μονοπάτι γίνεται πιο εμφανές . Αφού φθάσουμε στις αρχές της δασωμένης ράχης, συναντάμε το άνοιγμα. Μοιάζει με εγκαταλελειμμένο χωράφι. Δεξιά μας νοτιοανατολικά στην πλαγιά, υπάρχει πέτρινη καλύβα και αφού κατεβούμε σε αυτή, κατηφορίζουμε αριστερά μας σε μονοπάτι που οδηγεί σε σχηματιζόμενη ρεματιά. Ακολουθούμε το μονοπάτι όπως κατεβαίνει η ρεματιά (με  βόρεια κατεύθυνση) το οποίο πολλές φορές κινείται πότε δεξιά από το ρέμα και πότε μέσα στο ρέμα. Συνεχίζοντας την κατάβαση και πάντα με οδηγό το ρέμα, συναντάμε τις πρώτες πηγές. Μετά από μικρό διάστημα το μονοπάτι βγαίνει από το ρέμα αριστερά στην πλαγιά, όπου εδώ φαίνονται και τα πρώτα σπίτια του Αρματολικού . Όσο κατεβαίνουμε στο χωριό τα νερά είναι άφθονα, λες και όσα έχει το βουνό τα βγάζει μόνο εδώ. Θα πρέπει να ρωτήσει κανείς, κάποιο ντόπιο για το πώς θα φθάσει σύντομα στο κάτω μέρος του χωριού, όπου είναι η εκκλησία, η ταβέρνα και ο δρόμος.

ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ

• Η πορεία μας διήρκησε 8 ώρες.
• Πόσιμο νερό στην πορεία μας δεν υπάρχει μόνο όταν πλησιάζουμε στο Αρματολικό
• Μονοπάτια εμφανή αλλά χωρίς σήμανση υπάρχουν μόνο κοντά στα χωριά.
• Η διαμονή μας ήταν στην Μεσοχώρα όπου προσφέρεται για φαγητό και ύπνο.

ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ

Το Τσιγκόρι ανήκει στην Νότια Πίνδο. Θα έλεγε κανείς ότι είναι η τελευταία κορυφή της κορυφογραμμής της Κακαρδίτσας, που μοιάζει  σαν να εμποδίζει  την  εξάπλωση της  προς τον νότο, ο ποταμός Αχελώος. Στις  νότιες απότομες πλαγιές του, φωλιάζουν τα Χωριά Παχτούρι και Αετός, στις ανατολικές του το Αρματολικό  ενώ βόρεια βρίσκεται η Αθαμανία.

Το  Αρματολικό  βρίσκεται 58 χλμ. από την Πύλη, και 2 χλμ.  βόρεια της Μεσοχώρας. Η κοινότητα του Αρματολικού,  περιλαμβάνει τους οικισμούς Λεφέϊκα, Σκλήθρα, Γράβο και Γούρνες (Αγία Τριάδα).  Κατοικείται το χειμώνα από 250  περίπου κατοίκους, οι οποίοι ζουν από την γεωργία, την κτηνοτροφία και την εποχιακή απασχόληση. Ο αριθμός των κατοίκων το καλοκαίρι όπως σε όλα τα χωριά αυξάνεται αισθητά. Όπως δηλώνει και το όνομά του, κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας ήταν κατάλυμα αρματολών, σύμφωνα με την εξήγηση που δίνουν οι κάτοικοί του.
Το Παχτούρι απέχει 58 χλμ. από την Πύλη, και βρίσκεται σε υψόμετρο 950 μ., σε μια εσοχή της Μεγάλης Ράχης. Φαντάζει σαν ένα καταφύγιο ανάμεσα στις κορυφές Καταφύλι (2.200 μ.), Παχτουρνέτσα (2.000 μ.), Τσαρδάκι (2.000 μ.) και Σουφλί (1.900 μ.), που στα πόδια του απλώνεται ο Αχελώος. Στην κοινότητα Παχτουρίου ανήκει ο οικισμός του Αετού (Δοβρόι). Το χειμώνα μένουν στην κοινότητα μόλις 300 άτομα, αλλά το καλοκαίρι, όταν οι απανταχού Παχτουριώτες επιστρέφουν στην ιδιαίτερη πατρίδα τους, ο πληθυσμός αυξάνεται κατά  πολύ, Οι λίγοι μόνιμοι κάτοικοι απασχολούνται κυρίως στην κτηνοτροφία και εν μέρει στη γεωργία . Οι οξιές, τα έλατα του δάσους, οι πολυάριθμες πηγές δεν είναι τα μόνα ελκυστικά στοιχεία του. Υπάρχει ακόμη ο βιότοπος στο Αφτί, στα δυτικά του χωριού, στο πέρασμα προς την Αθαμανία, απ’ όπου είναι εύκολη η παρατήρηση άγριων ζώων.
Μιάμιση ώρα ποδαρόδρομο από τον Αετό, στη θέση Ποτιστής, βρίσκεται ωραιότατος καταρράκτης με  είκοσι μέτρα πτώση.

Κείμενο – φωτό: Τ. Μήτσιος